درمان ساییدگی زانو
ساییدگی زانو یا در حقیقت آرتروز مفصل زانو یکی از شایع ترین انواع التهابات مفاصل می باشد که متاسفانه شمار مبتلایان به آن روزانه در حال افزایش است و میلیون ها نفر در سرتاسر جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند. ناگفته نماند که ساییدگی مفصل یا آرتروز مفاصل می تواند هر مفصلی را درگیر کند ؛ اما عمدتا متوجه زانو بوده و خود را در این اندام بیشتر نمایان می کند. البته علاوه بر ساییدگی زانو که رایج ترین نوع آرتروز مفاصل می باشد ؛ ساییدگی مفاصل ستون فقرات ، ران و دست نیز رو به افزایش است و سیر صعودی را طی می کند. ساییدگی مفصل یا آرتروز می تواند همه مفاصل را درگیر نماید ولی ساییدگی زانو به عنوان شایع ترین ساییدگی مفصل یا آرتروز شناخته می شود. در صورتی که این عارضه پیشرفت کند ، غضروف های زانو به طور کامل از بین رفته و در نتیجه استخوان ها با هم تماس می یابند ، لذا در صورت ابتلا به این موارد باید سریعا اقدام به درمان ساییدگی زانو نمود.
علت ساييدگی زانو
از مفصل زانو می توان به عنوان بزرگ ترين مفصل سينويال بدن یاد کرد. مفصل زانو مانع به هم رسيدن استخوان اندام هایی اعم از ران ، ساق و کشکک پا می شود. توجه داشته باشید که در امتداد استخوان های مزبور ، یک ساختار صاف و مستحکم وجود دارد که تحت عنوان غضروف هيالين از آن یاد می شود و وظیفه آن به حرکت درآوردن این ساختمان ها بر روی يكديگر می باشد. درمان ساییدگی زانو می تواند به کاهش درد در این مناطق کمک کند. به علاوه ، ساختمان غضروفی رشته ای سفت و محکم بین استخوان های ران و ساق پا قرار دارند که منسیک نام دارد.
تعدادی رباط نیز وجود دارند که به لیگامان معروفند و موظف به متصل نمودن این استخوان ها به هم می باشند و از حرکت نا به جای آن ها جلوگیری می کنند. تمامی ساختمان هایی که ذکر کردیم به وسیله بافتی محکم به نام کپسول مفصلی احاطه شده اند از این جهت است که شناخت علائم برای درمان ساییدگی زانو مهم می باشد. طبق گفته های متخصص طب فیزیکی در کرج عوامل زیر از جمله رایج ترین علل ساییدگی زانو می باشند:
- سن : با بالا رفتن سن ، ریسک ابتلا به ساییدگی مفاصل نیز تشدید می گردد.
- جنسیت : خانم ها بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- اضافه وزن : چاقی از عواملی است که سبب ایجاد فشار بر ران و زانو شده و زمینه ساز ابتلا به ساییدگی زانو می گردد.
- شغل : برخی مشاغل که با نشست و برخاست مداوم همراه هستند ، شغل هایی که نیازمند ایستادن به مدت طولانی هستند و سبب کم تحرکی می شوند و نیز شغل هایی که نیاز به استفاده مکرر از پله دارند از جمله مواردی هستند که موجب ساییدگی زانو می شوند.
- ژنتیک : از دیگر مواردی که به ساییدگی زانو می انجامد دلایل وراثتی و ژنتیکی می باشد و درمان ساییدگی زانو در این موارد خاص خواهد بود.
- آسيب های مفصلی : برخی آسیب های وارده به مفصل زانو که ممکن است در اثر حرکات ورزشی یا تصادفات رانندگی ، حادث گردند می توانند منجر به پارگی لیگامان های صلیبی يا منیسک ها شده و به افزایش احتمال ابتلا به ساییدگی زانو بیانجامند.
- اشكالات بیومکانیک : منظور از اشکالات بیومکانیک ، مشکلاتی اعم از تفاوت فاحش در طول پاها و غیره می باشد که می تواند احتمال ساییدگی مفصل زانو یا آرتروز زانو را افزایش دهد.
برای دریافت مشاوره تخصصی از دکتر امیر فرزام پور، فرم زیر را تکمیل نمایید.
علائم ساییدگی زانو
- احساس درد در زانو به خصوص در مواقع راه رفتن ، بالا و پایین رفتن از پله و ایستادن به مدت طولانی
- عدم توانایی در خم و راست کردن زانو به طور کامل که نیاز به درمان ساییدگی زانو خواهد داشت.
- تشدید درد در ناحیه زانو در صورت لمس این ناحیه
- احساس خشکی و سفتی در زانو
- احساس سایش در زانو هنگام خم و راست کردن این ناحیه
- برجستگی های استخوانی در اطراف مفصل
- فاصله گرفتن زانوها از هم
- تغییر شیوه راه رفتن
انواع ساییدگی مفصل و درمان ساییدگی زانو
در ساییدگی اولیه مفصل یا آرتروز اولیه ، علت مشخصی برای بروز تخریب مفصل وجود ندارد و معمولاً به مرور زمان و در اثر افزایش سن ، کاهش خاصیت ارتجاعی غضروف ها و فرسودگی طبیعی مفصل ایجاد می شود. در این نوع آرتروز ، فشارهای مکرر روزمره مانند ایستادن طولانی مدت ، فعالیت های سنگین یا اضافه وزن می تواند روند تخریب مفصل را تسریع کند. مفاصل تحمل کننده وزن مانند زانو و ران بیشتر درگیر می شوند و علائمی مانند درد خفیف ، خشکی مفصل و کاهش دامنه حرکتی به تدریج ظاهر می شود که نیاز به درمان ساییدگی زانو را اجتناب ناپذیر خواهد کرد.
در مقابل ، ساییدگی ثانویه مفصل معمولاً در سنین پایین تر دیده می شود و نتیجه آسیب های قبلی به مفصل است؛ مانند شکستگی ، دررفتگی ، التهاب مزمن یا بیماری های مادرزادی استخوان و مفصل. در این حالت ، سطح مفصل به دلیل صدمه اولیه ناهموار می شود و به مرور باعث تخریب بیشتر غضروف و بروز آرتروز می گردد. این نوع آرتروز ممکن است سریع تر پیشرفت کند و نیاز به درمان های هدفمندتری مانند فیزیوتراپی یا حتی جراحی داشته باشد. آگاهی از نوع آرتروز برای انتخاب روش درمانی مؤثر و جلوگیری از پیشرفت بیماری اهمیت زیادی دارد.
روش های درمان ساییدگی زانو
هنوز شیوه درمانی قطعی و بدون بازگشت برای این بیماری وجود ندارد ، اما می توان به کمک روش های ذیل این بیماری را کنترل نموده و از پیشرفت آن جلوگیری نمود :
- ورزش و کنترل وزن
- تصحیح نحوه نشستن
- استفاده نکردن از پله
- استفاده از توالت فرنگی
- ابزار کمکی از قبیل کفی طبی ، زانو بندهای مخصوص و عصا
- کاردرمانی
- تزریق کورتیکواستروئید در زانو
- طب سوزنی
- مکمل های غضروف ساز
- ازن تراپی
- پی آر پی
مصرف دارو در درمان ساییدگی زانو
طبق تشخیص و تجویز پزشک متخصص طب فیزیکی خوب در کرج می توان از داروهای استامینوفن ، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نظیر دیکلوفناک ، ناپروکسن و بروفن و همچنین داروهای دولوگزتین برای کنترل و درمان ساییدگی زانو و کاهش دردها ناشی از ساییدگی استفاده نمود.
فیلم درمان ساییدگی مفصل ، توصیه های پزشکی توسط دکتر فرزام پور متخصص طب فیزیکی کرج
درمان ساییدگی زانو با فیزیوتراپی و آب درمانی
به کمک حرکات ورزشی مرتبط فیزیوتراپی با می توان عضلات اطراف زانو را تقویت نموده و دامنه حرکات زانو ( خم و راست شدن زانو ) را افزایش داد و نهایتا درد ناشی از ساییدگی زانو را کاست. چنانچه انجام این حرکات در خشکی غیر قابل تحمل باشد ، روش آب درمانی برای کنترل درد توصیه می گردد.
جراحی ساییدگی زانو
در صورت عدم بهبود درد ساییدگی زانو به کمک روش های فوق الذکر ، جراحی آخرین متد درمانی خواهد بود.
درمان ساییدگی مفصل زانو بدون جراحی
پزشک بعد از بررسی وضعیت بیماری برای درمان ساییدگی زانو روش های درمانی خاصی را ارائه می دهد. در مراحل اولیه درمان با روش های ساده و غیر جراحی امکان پذیر می باشد. از جمله بهترین روش های درمانی بدون جراحی برای درمان ساییدگی مفصل زانو در کرج عبارت هستند از :
- دارو درمانی
- اوزون تراپی
- تزریق پی آر پی
- تزریق ژل
اوزون تراپی موثر در درمان ساییدگی زانو
در مواردی که بیمار به ساییدگی زانو مبتلا باشد با اوزون تراپی یا اوزون درمانی می توان موجب بهبود جریان خون در بافت های آسیب دیده شد و به این ترتیب مواد مغذی مورد نیاز در بافت های بدن را فراهم کرد و روند بهبودی بافت ها و درمان ساییدگی زانو ، با سرعت بیشتری انجام می شود. در این پروسه اوزون جهت ترمیم بافت های آسیب دیده به زانو تزریق می شود.
اصلاح ساییدگی زانو
یکی از روش های موثر در درمان و اصلاح ساییدگی زانو ، ورزش کردن می باشد که به تسکین درد نیز کمک می کند. اغلب بیماران بعد از یک الی دو هفته از انجام تمرینات ورزشی شاهد اثرات مثبت آن هستند. برای انجام تمرینات ورزشی لازم است حتما با بهترین متخصص طبی فیزیکی کرج ، مشورت نمایید. بیشتر پزشکان برای بهبود دامنه حرکتی زانو ، تمرینات استقامتی را به بیماران پیشنهاد می کنند. ورزش های استقامتی زانو و لگن به ثابت نگه داشتن زانوها کمک کرده و موجب محافظت بیشتر آن ها در برابر فشار و ضربه می شود.
از دیگر اقدامات موثر در درمان ساییدگی زانو به موارد زیر می توان اشاره نمود :
- استفاده از گرما و یا سرما درمانی
- آب درمانی
- استفاده از وسایل حفاظتی و حمایتی مانند زانوبندها
انواع جراحی درمانی ساییدگی زانو
3 روش جراحی برای درمان ساییدگی زانو وجود دارد :
- جراحی آرتروسکوپی
- جراحی استئوتومی
- جراحی تعویض مفصل زانو
سخن آخر
شناخت نوع آرتروز در تشخیص علت ، انتخاب روش درمان ساییدگی زانو به صورت مناسب و پیشگیری از پیشرفت بیماری اهمیت زیادی دارد؛ زیرا مداخله زودهنگام می تواند از درد و محدودیت حرکتی در آینده جلوگیری کند.