راشیتیسم یا نرمی استخوان در بزرگسالی
راشیتیسم در بزرگسالی، که با عنوان نرمی استخوان در بزرگسالان یا استئومالاسی نیز شناخته می شود، یکی از مشکلات مهم مرتبط با سلامت استخوان ها است. این بیماری کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد. و معمولاً ناشی از کمبود ویتامین D، کلسیم یا فسفر در بدن است. برخلاف راشیتیسم در کودکان که بیشتر با تغییر شکل استخوان ها همراه است، نرمی استخوان در بزرگسالان اغلب با درد استخوانی، ضعف عضلانی و شکستگی های غیرطبیعی بروز می یابد. یکی از راه های درمان این بیماری طب فیزیکی و فیزوتراپی است که در ادامه مقاله بیشتر به آن می پردازیم.
راشیتیسم در بزرگسالی چیست؟
نرمی استخوان بزرگسالان به شرایطی گفته می شود که در آن استخوان ها به دلیل عدم معدنی شدن مناسب، ضعیف و نرم می شوند. این وضعیت باعث کاهش مقاومت استخوان ها در برابر فشارهای فیزیکی و در نتیجه افزایش خطر شکستگی می شود. برخلاف پوکی استخوان که با کاهش تراکم استخوانی همراه است، نرمی استخوان در بزرگسالی به دلیل اختلال در فرایند ساخت استخوان جدید رخ می دهد.
تفاوت راشیتیسم و استئومالاسی
راشیتیسم تنها در کودکان رخ داده و عوارضی مانند تغییر شکل استخوان مثل پای پرانتزی همراه دارد.
استئومالاسی که به علت ضعف استخوان و عضلات در بزرگسالی گفته می شود با درد و شکستگی از فشار کم همراه است.
تشخیص نرمی استخوان در بزرگسالان
برای تشخیص دقیق راشیتیسم در بزرگسالی، پزشک ابتدا با بررسی علائم بالینی و سوابق پزشکی بیمار شروع می کند. سپس آزمایش های تکمیلی زیر ممکن است انجام شود:
- آزمایش خون برای سنجش سطح ویتامین D، کلسیم، فسفر و آنزیم آلکالین فسفاتاز (ALP)
- تصویربرداری از استخوان ها با اشعه ایکس یا اسکن استخوان برای مشاهده نواحی آسیب دیده
- بیوپسی استخوان در موارد نادر جهت بررسی ساختار میکروسکوپی استخوان
علائم راشیتیسم در بزرگسالان
علائم راشیتیسم در بزرگسالان شامل درد استخوان ها، ضعف عضلانی، شکستگی های مکرر، و بدشکلی های اسکلتی است. این علائم ناشی از کمبود ویتامین D و کلسیم است که برای استحکام استخوان ها ضروری هستند.
- درد استخوان: احساس درد و حساسیت در استخوان ها، به ویژه در ستون فقرات، لگن، پاها و دنده ها.
- ضعف عضلانی: کاهش قدرت و توانایی عضلات، که منجر به خستگی زودرس و مشکل در انجام فعالیت های روزمره می شود.
- شکستگی‌های مکرر: استخوان های ضعیف و نرم در بزرگسالان مستعد شکستگی هستند، حتی با ضربات یا فشارهای جزئی.
- بدشکلی‌های اسکلتی: در موارد پیشرفته، راشیتیسم می تواند منجر به خم شدن پاها (پای پرانتزی)، تغییر شکل قفسه سینه و سایر ناهنجاری‌های اسکلتی شود.
- درد مفاصل: احساس درد و ناراحتی در مفاصل، به ویژه در مچ دست و پا، که با گذشت زمان بدتر می شود.
- کاهش قد: در موارد طولانی مدت و پیشرفته، راشیتیسم می تواند باعث کاهش قد در بزرگسالان شود.
- مشکلات دندانی: تاخیر در رشد دندان ها، ضعیف شدن مینای دندان و افزایش خطر پوسیدگی.
- گرفتگی عضلانی: به دلیل کاهش سطح کلسیم و فسفر، ممکن است گرفتگی های عضلانی و اسپاسم رخ دهد.
- سوزن سوزن شدن دست و پا: این علامت نیز می تواند ناشی از کاهش سطح کلسیم باشد
نقش فیزیوتراپی در درمان نرمی استخوان بزرگسالان
در صورتی که نرمی استخوان باعث بروز دردهای استخوانی یا ضعف عضلانی شده باشد، فیزیوتراپی در کرج به دست متخصص طب فیزیکی دکتر امیر فرزام پور به عنوان یکی از روش های پشتیبان و مؤثر در درمان راشیتیسم در بزرگسالان کاربرد دارد. تمرینات فیزیوتراپی طراحی شده توسط متخصص باعث:
- تقویت عضلات ضعیف شده
- کاهش دردهای اسکلتی-عضلانی
- اصلاح وضعیت بدن و بهبود تعادل
- افزایش قدرت حرکتی و کاهش احتمال زمین خوردن یا شکستگی
علاوه بر فیزیوتراپی رژیم غذایی مناسب نیز ضرروی است. مصرف غذای های سرشار از کلسیم، ویتامین دی و فسفر به بهبود استخوان ها بسیار کمک می کنند.
درمان قطعی راشیتیسم
درمان قطعی راشیتیسم، بسته به علت اصلی بیماری، متفاوت است. معمولاً با فیزیوتراپی، افزایش مصرف ویتامین D و کلسیم از طریق مکمل ها یا رژیم غذایی، همراه با قرار گرفتن بیشتر در معرض نور خورشید، می توان این بیماری را درمان کرد. در برخی موارد، به ویژه اگر نرمی استخوان ناشی از یک بیماری ارثی باشد، ممکن است نیاز به درمان های تخصصی‌تر مانند مصرف مکمل های فسفات یا جراحی باشد.
مراحل درمان راشیتیسم
-
تشخیص زودهنگام
تشخیص و درمان به موقع بسیار مهم است. در صورت مشاهده علائمی مانند درد استخوان، ضعف عضلانی یا بدشکلی استخوان، به پزشک مراجعه کنید.
-
افزایش مصرف ویتامین D و کلسیم
مکمل ها: متخصص فیزوتراپی در کرج ممکن است مکمل های ویتامین D و کلسیم را برای شما یا فرزندتان تجویز کند.
رژیم غذایی: مصرف غذاهای غنی از ویتامین D و کلسیم مانند ماهی های چرب، تخم مرغ، لبنیات، سبزیجات برگ دار و آجیل توصیه می شود.
نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید به بدن کمک می کند تا ویتامین D تولید کند.
-
نظارت پزشکی
پزشک باید به طور منظم از طریق آزمایش خون و اشعه ایکس، پیشرفت درمان را بررسی کند.
-
درمان های تخصصی
در موارد شدید یا ارثی، ممکن است نیاز به درمان های تخصصی مانند جراحی یا مصرف مکمل های فسفات باشد.