فشرده شدن اعصاب دست و پا ، در اصطلاح پزشکی چسبندگی عصب نامیده می شود. چسبندگی عصب انواع مختلفی دارد و همچنین راهکارهای درمانی متعددی برای آن پیشنهاد می شود که در این مقاله از دید دکتر امیر فرزام پور ، بهترین متخصص طب فیزیکی کرج به آن ها می پردازیم.
به گفته دکتر فرزام پور ،چسبندگی عصب زمانی به وجود می آید که عصب تحت فشار زیادی قرار دارد و توسط بافت ، استخوان ، عضله یا تاندون ها احاطه شده است. این شرایط می تواند در قسمت های مختلف بدن ایجاد شود. این فشار بیش از حد می تواند موجب درد،بی حسی ، ضعیف شدن یا گزگز در اندام های مختلف بدن شما شوند. در بسیاری از موارد، علت فتق دیسک بین مهره‌های نخاع و فشار بر عصب نخاعی است که به پایین پا می‌رود. بیشتر اعصاب تحت فشار از گردن (رادیکولوپاتی گردنی)، قسمت بالای ناحیه میانی پشت (رادیکولوپاتی توراسیک) یا پایین کمر (رادیکولوپاتی کمری) منشا می گیرند. شما همچنین می توانید اعصاب را در دست، آرنج و مچ خود تحت فشار قرار دهید (سندرم تونل کارپ برای مچ دست).
اعصاب تحت فشار می تواند چندین ناحیه از بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد:
- یک عصب فشرده در ستون فقرات گردنی می تواند باعث سفت شدن گردن شود و درد و بی حسی می تواند بر شانه و بازو تأثیر بگذارد.
- گرفتگی عصب کمر در قسمت پایین کمر می تواند باعث درد در کمر، باسن، باسن و پاها شود.
- رادیکولوپاتی توراسیک باعث درد در ناحیه قفسه سینه شما می شود. اگر درد شدید قفسه سینه دارید، مطمئن باشید و با پزشک خود تماس بگیرید.
چسبندگی عصب دست چه زمانی اتفاق می افتد؟
اعصاب محیطی شبکه گسترده در سراسر بدن ایجاد کرده اند و برای رسیدن به اندام های مختلف ، ناچارند از میان عضلات ، تاندون ها و بافت های اطراف عبور کنند. به عنوان نمونه ، در نواحی خاصی اعصاب باید از بین ماهیچه هایی عبور کنند که همواره در حال انقباض و انبساط هستند. برای حرکت روان تر ، این اعصاب با غلافی لغزنده پوشیده شده اند که نقش محافظ و تسهیل کننده عبور از میان بافت های عضلانی را ایفا می کند.
زمانی که این عصب یا غلاف محافظ آن آسیب ببیند ، بدن برای ترمیم ، بافت اسکار (جای زخم داخلی) تولید می کند. این بافت اسکار به تدریج باعث می شود عصب به اطراف خود ، به ویژه ماهیچه ها، بچسبد و ناحیه ای به نام «چسبندگی عصب دست» ایجاد شود. همین چسبندگی عامل اصلی بروز علائمی مانند بی حسی ، گزگز ، درد مداوم و حتی ضعف در دست ها است. در نتیجه ، عملکرد طبیعی عضلات و هماهنگی اندام ها مختل شده و فعالیت های روزمره تحت تأثیر قرار می گیرد.
علت و نشانه های چسبندگی عصب در مچ دست چیست؟
چسبندگی عصب در مچ دست یکی از مشکلات شایع عصبی است که می تواند فعالیت های روزمره را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این عارضه معمولا زمانی رخ می دهد که عصب درگیر ، به دلیل فشار ، التهاب یا آسیب بافتی در اطراف خود دچار محدودیت حرکتی و اصطکاک شود. در چنین شرایطی بدن برای ترمیم ناحیه آسیب دیده بافت اسکار ایجاد می کند و همین موضوع باعث چسبندگی عصب دست به بافت های مجاور مانند ماهیچه ها و تاندون ها می شود.
مهم ترین علل چسبندگی عصب مچ دست
- فشار مداوم روی عصب به دلیل حرکات تکراری یا فعالیت های شغلی
- آسیب های مستقیم مانند ضربه ، شکستگی یا جراحی در ناحیه مچ دست
- التهاب مزمن ناشی از بیماری هایی مانند آرتروز یا تاندونیت
- تجمع بافت اسکار پس از آسیب یا جراحی
- وضعیت نادرست دست در هنگام تایپ یا استفاده طولانی از موس و تلفن همراه
نشانه های رایج چسبندگی و گرفتگی عصب در مچ دست
- بی حسی یا کاهش حس در انگشتان و بخش هایی از دست
- احساس درد یا سوزش شدید که ممکن است به ساعد یا بازو نیز کشیده شود
- گزگز و سوزن سوزن شدن مداوم در انگشتان
- ضعف عضلانی در ناحیه مچ و انگشتان
- خواب رفتگی دست به صورت مکرر ، به ویژه هنگام خواب شب
توجه داشته باشید که علائم مربوط به فشردگی یا چسبندگی عصب مچ دست اغلب شب ها یا هنگام خواب شدت بیشتری پیدا می کنند و در صورت عدم درمان می توانند منجر به محدودیت حرکتی و کاهش عملکرد طبیعی دست شوند.
راه های تشخیص چسبندگی عصب
- بررسی تاریخچه پزشکی بیمار: در مرحله اول پزشک متخصص تاریخچه پزشکی دقیقی از بیمار جمع‌آوری می کند و از علائم و علل مرتبط با چسبندگی عصب سؤال می کند. این مورد شامل بررسی علائم مشکوک مانند کاهش حس، درد عصبی، علائم عضلانی و غیره است.
- انجام آزمون‌های عصبی: پزشک ممکن است برای بررسی عملکرد عصب ها آزمون‌های عصبی انجام دهد. این آزمون‌ها شامل سنجش حس و عملکرد عضلات می‌شوند.
- تصویربرداری پزشکی: برای تشخیص بیماری گاهی برخی روش‌های تصویربرداری مانند CTاسکن یاMRI از منطقه مورد نظر (مثلاً ناحیه عصبی مشکوک) انجام می‌شود. این تصاویر ممکن است اطلاعاتی درباره ساختار عصبی و همچنین نحوه چسبندگی عصب‌ها را ارائه دهد.
- الکترومیوگرافی(EMG): در برخی موارد، پزشک ممکن است به تست‌های تشخیصی دقیق‌تری مانند الکترومیوگرافی یا آزمایش‌های تحریک عصبی برای ارزیابی عصب‌ها و عضلات روی آورد.
- جراحی تشخیصی: در مواردی که تشخیص دقیق با تست‌ها و تصاویر نمایشی ممکن نباشد، پزشک ممکن است نیاز به جراحی تشخیصی داشته باشد تا بتواند وضعیت عصب‌ها را به طور مستقیم ارزیابی کند.
انواع چسبندگی عصب
سندرم تونل کارپال : سندرم تونل کارپال (Carpal Tunnel Syndrome) از شایع ترین انواع چسبندگي عصب می باشد. این عارضه عصب مدین یعنی عصبی که شروع آن از ساعد بوده و تا کف دست امتداد می یابد را در ناحیه مچ دست تحت فشار قرار داده و منجر به خواب رفتن سه انگشت اول و بخشی از چهارمین انگشت دست می گردد.
سندرم تونل کوبیتال : این سندرم به عنوان دومین چسبندگی عصب شایع تلقی می گردد که باعث فشار به عصب اولنار در آرنج می شود و به دنبال آن دست ضعیف شده و در نیمی از انگشت چهارم و سراسر انگشت پنجم اختلال بی حسی و مورمور شدن پدید می آید.
سندرم تونل گویان : بروز این سندرم در اثر چسبندگی اولنار در ناحیه مچ دست می باشد و علائمی مشابه سندرم تونل کوبیتال را داراست.
چسبندگی عصب پرونئال در سر نازک نی : عصب پرونئال ، شاخه ای از عصب سیاتیک است که منجر به انجام حرکت و ایجاد حس در ناحیه ساق و کف پا می شود. این نوع چسبندگی عصب سبب بروز درد ، عدم توانایی در بلند نمودن پا و افتادگی پا خواهد شد.
سندرم تونل تارسال : سندرم تونل تارسال در اثر گیر افتادگی مچ پا ایجاد می گردد.
چسبندگی عصب پلانتار : این نوع چسبندگی عصب ، به فشرده شدن شاخه های عصب قوس داخلی پااطلاق می گردد.
چسبندگی عصب خلفی بین استخوانی ساعد : این نوع چسبندگی عصب ، یکی از اعصاب گذرنده از آرنج را تحت تاثیر قرار داده و منجر به افتادگی و ضعف انگشتان دست می شود.
برای دریافت نوبت ویزیت و مشاوره با دکتر امیرفرزام پور فرم تماس زیر را پر کنید تا با شما تماس بگیریم.
فرم تماس
درمان چسبندگی عصب
عدم انجام حركات تكراري : فرد مبتلا به این عارضه می بایست از انجام حركات تكراري پرهیز کند. همچنین از ابزاری که باعث ایجاد حالت لرزشي در دست می شوند نیز باید خودداری کند ، زیرا می تواند منجر به تشدید علايم بیماری و حتی خود بيماری شود.
تصحيح وضعيت نشستن در هنگام كار : فرد مبتلا به این بیماری باید نحوه نشستن خود را تصحیح نماید.
استفاده از مچ بند ( اسپلينت ) : در صورت مشاهده علائم بیماری چسبندگی عصب ، استفاده از مچ بند مخصوص به خصوص در سه ماه اول بسیار موثر است.
استفاده از داروها: مصرف برخی داروها بنا به صلاحدید پزشک متخصص می تواند در درمان چسبندگی اعصاب موثر باشد.
موارد زیر نیز از دیگر راه های درمان چسبندگی عصب دست می باشند.
تزريق كورتيكو استروئيد
مداليتي ها
اولتراسوند
ليزر
فیزیوتراپی چسبندگی عصب دست
فیزیوتراپی چسبندگی عصب دست یکی از مؤثرترین روش های غیرجراحی برای درمان مشکلاتی مانند سندرم تونل کارپال و نوروپاتی های محیطی است. هدف اصلی این روش ، کاهش فشار وارد بر عصب ، بهبود عملکرد آن و بازگرداندن توان حرکتی دست است.
مزایای فیزیوتراپی در درمان چسبندگی عصب دست
- افزایش دامنه حرکتی مفاصل و انگشتان
- کاهش درد ، بی حسی و گزگز ناشی از فشار عصب
- تقویت عضلات ضعیف شده در ناحیه دست و مچ
- بهبود جریان خون و ترمیم سریع تر بافت ها
- پیشگیری از پیشرفت عارضه و کاهش نیاز به جراحی
تکنیک های پرکاربرد فیزیوتراپی برای چسبندگی عصب دست
- کشش و تمرینات حرکتی: برای آزادسازی عصب و افزایش انعطاف‌پذیری
- تمرینات تقویتی : جهت افزایش قدرت عضلات اطراف مچ و انگشتان
- ماساژ تخصصی : برای کاهش تنش عضلانی و بهبود گردش خون
- الکتروتراپی (تحریک الکتریکی عصبی) : کمک به تسکین درد و تحریک بازسازی عصب
- برنامه تمرینات خانگی : طراحی شده توسط فیزیوتراپیست برای ادامه روند بهبود در منزل
نقش فیزیوتراپیست در بهبود عملکرد دست
متخصص فیزیوتراپی پس از بررسی دقیق شرایط بیمار ، یک برنامه شخصی سازی شده ارائه می دهد. این برنامه معمولا شامل ترکیبی از جلسات کلینیکی و تمرینات خانگی است تا بیمار به مرور زمان توانایی لازم برای انجام فعالیت های روزمره خود را دوباره به دست آورد..
چه ورزش هایی در درمان چسبندگی عصب موثر هستند؟
ورزش‌ها می‌توانند به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای کمک به درمان چسبندگی عصب مؤثر باشند. خم و کشیده کردن عضلات می تواند انعطاف‌پذیری و جریان خون را افزایش دهد. تمرینات قدرتی از قبیل وزنه‌برداری و تمرینات ترکیبی، عضلات را تقویت کرده و فشار را از روی عصب‌ها کاهش می‌دهد. تمرینات تعادل و پایداری به تقویت عضلات و بهبود تعادل کمک می‌کنند. همچنین یوگا، پیلاتس و شنا نیز به عنوان ورزش های هوازی انعطاف‌پذیری و عملکرد عضلات را تقویت می‌کنند و باعث بهبود شرایط عصب ها می شوند. با این حال، قبل از شروع هر برنامه ورزشی، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا برنامه ای مناسب برای وضعیت شما ترتیب داده شود. انجام مداوم تمرینات مناسب و درمان‌های پزشکی می‌تواند بهبود قابل توجهی در درمان چسبندگی عصب داشته باشد.
چه زمانی باید برای این مشکل به پزشک مراجعه کنیم؟
خود مراقبت های که شامل استراحت کافی و مصرف مسکن هایی که بدون نسخه می توان تهیه کرد، از جمله راه هایی هستند که می توانند در رفع و کنترل کردن علائم ذکر شده، به کمک شما بیایند. زمانی باید به پزشک مراجعه کنید که علائم وجود چسبندگی برای ۷ روز یا بیشتر در بدن شما وجود داشتند و برطرف نشدند.
drfarzampoor
ایا استفاده از توپ اسفنجی برای بهبود چسبندگی عصب دست صحیح است