درمان پوکی استخوان + دکتر فرزام پور

یکی از شایع ترین بیماری های استخوان ، پوکی استخوان می باشد و در این مقاله قصد داریم درباره درمان پوکی استخوان توضیحاتی را ارائه دهیم. در ابتدا بهتر است درباره این عارضه ، دلایل بروز و علائم آن به شرح توضیحاتی بپردازیم. می توانید برای درمان این عارضه به دکتر امیر فرزام پور ، بهترین متخصص طب فیزیکی و بیماری های عضلانی و اسکلتی در کرج ، مراجعه کنید.

پوکی استخوان چیست ؟

چنانچه تولید بافت های استخوانی با مرگ بافت های استخوانی قدیم برابر نباشد ، تراکم استخوان کاهش یافته و منجر به این معضل می گردد. در حقیقت در اثر این بیماری ، کاهش تراکم و قدرت استخوان اتفاق افتاده و به دنبال آن استخوان مستعد شکنندگی می شود. این عارضه به تنهایی فاقد درد است ، اما شکستگی استخوان که به دلیل کاهش تراکم استخوان رخ می دهد ، دردناک خواهد بود. شکستگی استخوان های ستون فقرات ، از شایع ترین شکستگی های استخوان در افراد مبتلا به پوکی استخوان می باشد.

علائم پوکی استخوان چیست ؟

غالبا این مشکل در مراحل ابتدایی عاری از علائم است ، اما با پیشرفت بیماری ، علائم آن به مرور قابل رویت خواهند بود. برای کمک به درمان پوکی استخوان ، نیاز به شناخت این علائم داریم که عبارتند از :

• درد در مفاصل
• اختلال در ایستادن
• اشکال در نشستن به صورت صحیح
• کاهش تدریجی قد
• شکستگی استخوان در اثر برخورد ضربات با شدت کم

دلایل ابتلا به این اختلال

• جنسیت که می توان گفت غالبا خانم ها بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
• افزایش سن
• عوامل ژنتیکی
• اختلالات سطوح هورمونی
• رژیم نادرست غذایی ، به عنوان مثال مصرف کلسیم به میزان کم یا اختلال در جذب آن توسط بدن
• مصرف داروهای استروئیدی و برخی دیگر از داروهای خاص
• الگوی نادرست زندگی مانند کم تحرکی
• مصرف دخانیات و الکل

عوامل موثر در ابتلا به این بیماری

• سن : افزایش سن ، سبب افزایش ریسک ابتلا به این بیماری می شود.
• جنسیت : به طور کلی می توان گفت که معمولا زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به مشکل مذکور قرار دارند.
• نژاد : احتمال ابتلا به بیماری یاد شده ، غالبا در افراد با نژاد سفید پوست و نیز آسیایی ها بیش از دیگر افراد است.
• سابقه خانوادگی : از دیگر مواردی که منجر به افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان می شود ، سابقه ابتلا به این بیماری در اقوام درجه یک اعم از پدر ، مادر ، برادر و خواهر است.
• اندام و جثه : به احتمال زیاد ، ساخت استخوان در افرادی که از جثه کوچکی برخوردارند ، نسبتا کم تر است ، لذا این افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.
• کاهش سطوح هورمون جنسی : کاهش سطح هورمون استروژن در دوره یائسگی ، از عوامل اثرگذار در ابتلا به این مریضی می باشد.

البته لازم به ذکر است که کاهش سطح هورمون در زنان ، تنها مربوط به دوره یائسگی نمی باشد و ممکن است خانم هایی که تحت درمان با بعضی از شیوه های درمان سرطان هستند ، نیز با کاهش سطح هورمون مواجه بوده و در نتیجه در معرض ابتلا به اختلال مذکور قرار گیرند و به درمان پوکی استخوان نیاز پیدا کنند. در رابطه با آقایان نیز باید خاطر نشان کرد که سطح تولید هورمون جنسی تستوسترون در مردان با گذر زمان ، کاهش خواهد یافت و از این رو ، این اتفاق بر احتمال ابتلا به این بیماری نیز خواهد افزود. بعلاوه ، سطح هورمون تستوسترون در برخی مردان که تحت درمان سرطان پروستات هستند ، نیز با کاهش مواجه شده و این اتفاق سبب تضعیف استخوان ها می گردد.

• اختلالات تیروئیدی : افزایش ترشح هورمون تیروئید می تواند منجر به ضعف استخوان و ابتلا بهاین عارضه شود. البته ناگفته نماند که موارد ذیل نیز در افزایش احتمال ابتلا به معضل یاد شده اثرگذار می باشند :

• کم تحرکی
• مصرف الکل و سیگار
• مصرف داروهای استروئیدی به مدت طولانی

اهمیت پیشگیری از شکستگی های استخوان در درمان افراد مبتلا به پوکی استخوان چقدر است ؟

در این راستا علاوه بر مصرف دارو ، رعایت یک برنامه درمانی جامع متشکل از پیشگیری از افتادن به زمین ، ورزش و تغذیه مناسب می باشد. به طور کلی ، جهت درمان پوکی استخوان یک یا چندین داروی ضد پوکی استخوان مورد استفاده قرار می گیرد. فرآیند کار داروهای مربوطه به این نحو است که باعث کاهش سرعت فقدان استخوان شده یا منجر به ساخت استخوان می شوند. در نتیجه ، تراکم استخوان را افزایش داده و از احتمال شکستگی استخوان می کاهند. لازم به ذکر است که به جز مصرف داروهای مذکور ، مصرف ویتامین D و کلسیم نیز به میزان توصیه شده ، جهت درمان و جلوگیری از این اختلال موثر می باشد ، لذا مصرف این داروها نیز همزمان با داروهای مرتبط ، ضروری می باشد. از دیگر عوامل موثر در این زمینه ، فعالیت و ورزش می باشد که از اهمیت بالایی برخوردار است.

آیا تغذیه می تواند منجر به افزایش احتمال ابتلا به این معضل شود ؟

به طور کلی ، کمبود دریافت کلسیم به مدت طولانی ، از عواملی است که ابتلا به بیماری را تشدید می کند. همچنین اختلال در خوردن ، به عنوان مثال کم اشتهایی ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد ؛ چرا که دریافت غذای کم ، کاهش میزان کلسیم در بدن را به دنبال دارد. توجه داشته باشید که بی اشتهایی نیز می تواند توقف قاعدگی و متعاقباً افزایش خطر ابتلا به این اختلال را به همراه داشته باشد. افرادی که تحت عمل جراحی دستگاه گوارش قرار گرفته اند و همچنین افرادی که با جراحی بای پس معده ، سایز معده خود را کاهش داده اند یا بخشی از روده آن ها در این جراحی برداشته شده است ، به میزان زیادی در معرض مواجهه با بیماری یاد شده قرار دارند.

روش تشخیص بیماری

کاهش تراکم استخوان را با یک آزمایش رادیوگرافی معمولی می توان تشخیص داد. پزشک با مشاهده میزان تراکم استخوان ، در صورت نازک شدن استخوان کورتیکال یا کاهش خط های موجود در استخوان اسفنجی ، احتمالاً نیاز به درمان پوکی استخوان را تایید می کند و درصدد درمان آن بر می آید. البته لازم به ذکر است ، اگر بیش از ۳۰% از تراکم استخوان کاهش یابد ، از طریق رادیوگرافی می توان وجود این بیماری را تشخیص داد. به همین دلیل ، برای سنجش تراکم استخوان بصورت دقیق تر از روش DEXA استفاده می شود.

چه موقعی برای درمان پوکی استخوان با دارو مناسب است؟

هنگامیکه مقدار T-scores در جواب آزمایش ۲٫۵ یا کمتر باشد ، باید برای جلوگیری از تضعیف و تحلیل بیشتر استخوان ها و به منظور کاهش احتمال شکستگی ، دارو درمانی را شروع کرد. اکثر افرادی که در حالت عادی تراکم بافت استخوان پایینی دارند ، باید اقدام به پیشگیری از پوکی استخوان کنند.

درمان پوکی استخوان با مصرف مکمل های غذایی

معمولاً برای پیشگیری و درمان این بیماری ، مصرف مکمل های ویتامین دی و کلسیم توسط پزشک تجویز می شوند. ضمن اینکه تغذیه خود را باید مملو از ویتامین های مذکور کنید ، ولی در بعضی مواقع ویتامین های موجود در غذا کافی نیست و در چنین شرایطی ، پزشک مصرف مکمل را به شما توصیه می کند.

البته حتماً مصرف مکمل ها باید تحت نظر پزشک انجام شوند ، چون مصرف خود سرانه و بیش از حد آن ها می تواند موجب بروز سنگ کلیه و تجمع کلسیم در عروق خونی شده و زمینه ساز سایر مشکلات شود.

میزان سطح ویتامین دی از طریق آزمایش خون سنجیده می شود و در صورت پایین بودن میزان آن ، پزشک توصیه های لازم را به شما می کند.

درمان پوکی استخوان

سایر روش های درمان پوکی استخوان عبارتند از:

1. ورزش درمانی ، البته باید قبل از انجام هر گونه فعالیت ورزشی با پزشک خود مشورت نمایید.
2. برنامه غذایی صحیح حاوی پروتئین ، مینرال ها و غیره
3. مصرف داروها برای درمان پوکی استخوان ، مانند بیس فسفونات های خوراکی یا تزریقی ، البته به دستور پزشک متخصص

دکتر امیر فرزام پور ، متخصص پوکی استخوان کرج ، می توانند نحوه صحیح و بی خطر تمرین های صحیح ورزشی را به بیماران آموزش دهند.

پیشگیری از مشکل مذکور با ورزش

علاوه بر رعایت برنامه سالم غذایی ، رعایت نحوه صحیح زندگی اعم از پرهیز از مصرف الکل و سیگار و انجام فعالیت های بدنی و ورزش ، بخش مهمی از روند درمان پوکی استخوان به شمار می رود. به طور کلی ، فعالیت بدنی و ورزش از جمله موارد مهمی است که در ساخت و حفظ استخوان از کودکی تا پیری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا ، برخی نرمش ها ، همچون نرمش های تقویتی و نرمش های مقاومتی جزو مفیدترین نرمش هایی هستند که منجر به حفظ و افزایش مختصر توده استخوان می شوند. البته در هنگام ورزش باید توجه داشته باشید که به طور ناگهانی بر روی استخوان ها فشاری وارد نگردد ، لذا از انجام ورزش هایی که امکان دارد منجر به ایجاد فشار و ضربه زیاد به استخوان ها شوند ، اجتناب نمایید.

راه های موثر در درمان پوکی استخوان

لازم است پیش از هرچیز ، علت ابتلا به این عارضه تشخیص داده شود. این موضوع ، بر زندگی و راه های پیشگیری از ابتلا به این مریضی نیز بسیار موثر است. گاهی با تغییر شیوه زندگی ، انجام فعالیت های بدنی و داشتن رژیم غذایی سالم می توان به درمان این بیماری کمک کرد. در صورتی که دچار ضعف و نازکی استخوان هستید ، لازم است پزشک از یک محاسبه گر برای بررسی خطر ابتلا به fragility fracture استفاده نماید. روش های درمان اختلال مذکور در کرج اغلب بدون جراحی هستند. از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره نمود :

دارو درمانی :

• برای کنترل درد ناشی از پوکی استخوان ، نیازمند مصرف داروهای ضد التهاب خواهید بود.
• از آنجایی که افزایش سن و یائسگی ، زنان را در معرض خطر بیشتر ابتلا به این بیماری قرار می دهد ، می توان از داروهای هورمونی استفاده نمود.
• برای کمک به توقف پروسه از بین رفتن استخوان ها ، داروی آلندورات تجویز می شود.
• از عوامل مهم در سلامت استخوان ها کلسیم و ویتامین دی بوده که لازم است مصرف این مکمل ها به صورت دقیق با دستورالعمل بهترین متخصص طبی فیزیکی کرج ، مورد استفاده قرار بگیرد.

مگنت تراپی :

در این روش ، برای درمان پوکی استخوان در کرج ، از یک میدان مغناطیسی ثابت برای افزایش سرعت بهبودی و کاهش التهاب استفاده می شود. با در نظر گرفتن قطب میدان مغناطیسی می توان به افزایش تراکم استخوانی کمک نمود. این پروسه ، به افزایش خونرسانی به نواحی آسیب دیده کمک می کند و چگالی استخوان ها را افزایش می دهد.

ورزش :

انجام فعالیت های ورزشی و حرکتی ، بر بهبود علائم این عارضه تا حد زیادی تاثیر دارد. انجام برخی حرکات علاوه بر حفظ سلامت بدن در افزایش تراکم استخوانی نیز مفید هستند.

فیزیوتراپی :

از آنجایی که انجام فعالیت و تمرین های حرکتی برای تقویت استخوان ها لازم است. می توان فیزیوتراپی را یکی از راه های موثر در درمان پوکی استخوان دانست.

برای درمان پوکی استخوان در کرج از هورمون استفاده می شود؟

استروژن که گاهی اوقات با پروژسترون ترکیب می شود ، گاهی برای درمان این بیماری استفاده می شود. این رویه می تواند ریسک تشکیل لخته خون ، سرطان اندومتر (آستر رحم) ، سرطان سینه و مشکلات قلبی را افزایش دهد. امروزه این روند درمانی برای زنانی استفاده می شود که بیشتر در ریسک شکستگی استخوان قرار دارند و نمی توانند از داروهای دیگر بهره بگیرند.

زنانی که برای رفع نشانه های یائسگی ، مثل گر گرفتگی به فکر هورمون درمانی هستند ، باید افزایش سلامت استخوان را جزو فواید درمان با استروژن به حساب آورند. در حال حاضر ، متخصصان توصیه می کنند هورمون تراپی با پایین ترین دوز ممکن و در دوره های کوتاه انجام شود.

داروی رالوکسیفن ، تاثیرات مثبتی روی تراکم استخوان در زنان یائسه دارد که بسیار شبیه به تاثیرات استروژن می باشد ؛ البته بدون ریسک های این هورمون. مصرف این دارو می تواند ریسک بروز برخی از سرطان های پستان را کاهش دهد ، اما گر گرفتگی از عوارض جانبی شایع آن می باشد.

دارو می تواند به طور قطع پوکی استخوان را درمان کند؟

نکته ای که در درمان پوکی استخوان در کرج باید در نظر داشته باشید این است که تنها روی دارو تمرکز نکنید و از روش های دیگر نیز بهره بگیرید. برای مثال ، ورزش های مقاومتی و تمریناتی که تعادل را بهبود می بخشند ، می توانند استخوان ها را قوی کرده و ریسک شکستگی را کاهش دهند. با افزایش سن هر چه فعال تر باشید ، احتمال شکسته شدن استخوان هایتان پایین تر می آید.

تغذیه خوب ، دیگر مورد تاثیر گذار در این مسئله می باشد. حتما کلسیم و ویتامین D را در رژیم غذایی خود بگنجانید. همچنین ، مصرف دخانیات و مشروبات الکلی را نیز به حداقل برسانید. این موارد می توانند روند از دست رفتن استخوان را تسریع کنند.