فتق دیسک
فتق دیسک
ستون فقرات از روی هم قرار گرفتن دیسک های مهره ها تشکیل یافته است که وجود مشکل در این دیسک های بین مهره ها منجر به فتق دیسک می گردد. دیسک ستون فقرات از یک بخش مرکزی نرم و یک غشای بیرونی مستحکم و سخت تشکیل یافته است.
چنانچه غشای سخت بیرونی دچار پارگی گردد و یک ماده ژله ای و نرم از طریق این پارگی به بیرون تراوش نماید می تواند منجر به تحریک اعصاب مجاور خود و همچنسن ایجاد درد ، ضعف و بی حسی در بازوها یا پاها شود ، این پدیده که به آن پارگی دیسک یا دیسک ضعیف نیز می گویند در علم پزشکی فتق دیسک تلقی می گردد.
بروز فتق دیسک عموما در بخش پایینی کمر می باشد ، البته امکان دارد در ناحیه گردن نیز بروز نماید.
علائم فتق دیسک
فتق ديسک در صورتیکه در ناحیه ستون فقرات کمری بروز نماید می تواند در ناحیه باسن ، ران و ساق پا ایجاد درد شدیدی نماید و اما چنانچه در ستون فقرات گردنی شاهد فتق دیسک باشیم می تواند در شانه و بازوها درد شدیدی ایجاد کند.
اعصاب تحت فشار در دیسک ، بی حسی و سوزن سوزن شدن اندام مربوطه را به دنبال دارد و اعصاب تحریک شده در عضلات نیز سبب تضعیف عضله خواهد شد.
البته گاهی اوقات نیز بیمار شاهد هیچ گونه علائمی نبوده و بنابراین وجود فتق ديسک را متوجه نخواهد شد. در این افراد برای تشخیص فتق دیسک انجام ام آر آی توصیه می شود.
عوارض فتق دیسک
در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه نمایید.
تشدید درد
احساس ضعف یا بی حسی تا جایی که منجر به بازماندن از فعالیتهای روزمره شود.
اختلال عملکرد مثانه و روده که مبتلایان به این عارضه ممکن است با بی اختیاری ادرار یا اشکال در ادرار کردن حتی در صورت پر بودن مثانه مواجه شوند.
بی حسی زین اسبی در اطراف مقعد ، یعنی در اطراف مقعد دچار بی حسی پیش رونده شوید.
درمان فتق دیسک
متخصص طب فیزیکی با در نظر گرفتن نکات زیر درمان اساسی دیسک کمر را طرح ریزی می نماید.
- بررسی سن بیمار
- بررسی وضعیت سلامت عمومیبیمار
- بررسی سابقه پزشکی
- بررسی شدت و گسترش بیماری
- بررسی آستانه تحمل بیمار در مقابل داروها و روش‌های درمانی خاص
روش های درمانی فتق دیسک با استفاده از جراحی
1. دیسکتومی
یکی از رایج ترین نوع درمان فتق دیسک ، دیسکتومی نام دارد که در این روش قسمتی از دیسک آسیب دیده و یا حتی تمام آن برداشته خواهد شد. نوع دیگری از این جراحی وجود دارد که مقدار تهاجمی بودن آن نسبتا کمتر است به نام میکرودیسکتومی و اعمال آن در مواردی کاملا مناسب و امکان پذیر خواهد بود.
2. لامینکتومی
در این روش کم تهاجم که نوع دیگری از جراحی فتق دیسک به حساب می آید ، جهت کاهش فشار بر روی عصب آسیب دیده بیمار سوراخی در لامینا و مهره مربوطه ایجاد می شود و جراح با برداشتن زائده ها که کانال نخاع را باریک تر می کنند ، آن را به قطر طبیعی خود بر می گرداند. از این روش در صورت موثر نبودن روش های دیگر استفاده می شود.
3. جراحی لیزری
از این روش برای درمان برخی از بیرون زدگی های دیسک استفاده می شود. بعد از بی حسی موضعی جراح با ایجاد سوراخ کوچکی در ناحیه مورد نظر اقدام به کاهش بیرون زدگی بیمار می کند. حتی اگر بخش کوچکی از این عارضه درمان شود ، می تواند در کمتر شدن درد و تا حدودی رفع فتق دیسک موثر باشد.
روش های درمانی فتق دیسک بدون جراحی
معمولا برای نتیجه گیری بهتر از این روش ها 4 تا 6 هفته نیز زمان لازم است ، استفاده از این روش ها به کاهش درد و ناراحتی بسیار کمک می کند ، که در ادامه به مواردی از آنها خواهیم پرداخت:
استراحت کردن
یکی از کم هزینه ترین روش های درمان فتق دیسک استراحت کردن است. از آنجایی که عارضه های مرتبط با دیسک کمر بدون درد هستند ، کم تحرک بودن و استراحت کردن در بهبود و یا حذف این بیماری کمک بسیاری می کند.
فیزیوتراپی
در مواردی که مربوط به فتق دیسک می شود ، فیزیوتراپی روشی بسیار عالی برای درمان درد های اسکلتی است ، این روش می تواند فشار وارد شده بر روی عصب را کاهش دهد.
سرد و گرم کردن
استفاده از کمپرس سرد باعث کاهش التهاب و تورم در ناحیه مورد نظر می شود و کیسه های آب گرم موجب جلوگیری از گرفتگی و درد در کمر بیمار می شود.