فشرده شدن اعصاب دست و پا ، در اصطلاح پزشکی چسبندگی عصب نامیده می شود. چسبندگی عصب انواع مختلفی دارد و همچنین راهکارهای درمانی متعددی برای آن پیشنهاد می شود که در این مقاله از دید دکتر امیر فرزام پور ،بهترین متخصص طب فیزیکی کرج به آن ها می پردازیم.
به گفته بهترین متخصص طب فیزیکی کرج،چسبندگی اعصاب زمانی به وجود می آید که عصب تحت فشار زیادی قرار دارد و توسط بافت ، استخوان ، عضله یا تاندون ها احاطه شده است. این شرایط می تواند در قسمت های مختلف بدن ایجاد شود. این فشار بیش از حد می تواند موجب درد،بی حسی ، ضعیف شدن یا گزگز در اندام های مختلف بدن شما شوند. در بسیاری از موارد، علت فتق دیسک بین مهرههای نخاع و فشار بر عصب نخاعی است که به پایین پا میرود.
بیشتر اعصاب تحت فشار از گردن (رادیکولوپاتی گردنی)، قسمت بالای ناحیه میانی پشت (رادیکولوپاتی توراسیک) یا پایین کمر (رادیکولوپاتی کمری) منشا می گیرند. شما همچنین می توانید اعصاب را در دست، آرنج و مچ خود تحت فشار قرار دهید (سندرم تونل کارپ برای مچ دست).
اعصاب تحت فشار می تواند چندین ناحیه از بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد:
یک عصب فشرده در ستون فقرات گردنی می تواند باعث سفت شدن گردن شود و درد و بی حسی می تواند بر شانه و بازو تأثیر بگذارد.
گرفتگی عصب کمر در قسمت پایین کمر می تواند باعث درد در کمر، باسن، باسن و پاها شود.
رادیکولوپاتی توراسیک باعث درد در ناحیه قفسه سینه شما می شود. اگر درد شدید قفسه سینه دارید، مطمئن باشید و با پزشک خود تماس بگیرید.
نشانه های چسبندگی اعصاب :
نشانه هایی که خبر از فشار بیش از حد و آسیب به اعصاب بدن ما می دهند، به شرح زیر می باشند:
- بی حسی یا کمتر شدن حساسیت محلی که عصب های آن آسیب دیده اند.
- درد شدید، دردناک یا سوزش، که ممکن است به قسمت های دیگر انتقال پیدا کند.
- ضعیف شدن ماهیچه محل آسیب دیده.
- در اکثر اوقات احساس می کنید که دست یا پای شما خواب رفته است.نشانه ها و علائم مربوط به چسبندگی اعصاب می تواند در زمان خواب بسیار بدتر و شدیدتر باشد.
راه های تشخیص چسبندگی عصب
- بررسی تاریخچه پزشکی بیمار: در مرحله اول پزشک متخصص تاریخچه پزشکی دقیقی از بیمار جمعآوری می کند و از علائم و علل مرتبط با چسبندگی عصب سؤال می کند. این مورد شامل بررسی علائم مشکوک مانند کاهش حس، درد عصبی، علائم عضلانی و غیره است.
- انجام آزمونهای عصبی: پزشک ممکن است برای بررسی عملکرد عصب ها آزمونهای عصبی انجام دهد. این آزمونها شامل سنجش حس و عملکرد عضلات میشوند.
- تصویربرداری پزشکی: برای تشخیص بیماری گاهی برخی روشهای تصویربرداری مانند CTاسکن یاMRI از منطقه مورد نظر (مثلاً ناحیه عصبی مشکوک) انجام میشود. این تصاویر ممکن است اطلاعاتی درباره ساختار عصبی و همچنین نحوه چسبندگی عصبها را ارائه دهد.
- الکترومیوگرافی(EMG): در برخی موارد، پزشک ممکن است به تستهای تشخیصی دقیقتری مانند الکترومیوگرافی یا آزمایشهای تحریک عصبی برای ارزیابی عصبها و عضلات روی آورد.
- جراحی تشخیصی: در مواردی که تشخیص دقیق با تستها و تصاویر نمایشی ممکن نباشد، پزشک ممکن است نیاز به جراحی تشخیصی داشته باشد تا بتواند وضعیت عصبها را به طور مستقیم ارزیابی کند.
انواع چسبندگی عصب
سندرم تونل کارپال : سندرم تونل کارپال (Carpal Tunnel Syndrome) از شایع ترین انواع چسبندگي عصب می باشد. این عارضه عصب مدین یعنی عصبی که شروع آن از ساعد بوده و تا کف دست امتداد می یابد را در ناحیه مچ دست تحت فشار قرار داده و منجر به خواب رفتن سه انگشت اول و بخشی از چهارمین انگشت دست می گردد.
سندرم تونل کوبیتال : این سندرم به عنوان دومین چسبندگی عصب شایع تلقی می گردد که باعث فشار به عصب اولنار در آرنج می شود و به دنبال آن دست ضعیف شده و در نیمی از انگشت چهارم و سراسر انگشت پنجم اختلال بی حسی و مورمور شدن پدید می آید.
سندرم تونل گویان : بروز این سندرم در اثر چسبندگی اولنار در ناحیه مچ دست می باشد و علائمی مشابه سندرم تونل کوبیتال را داراست.
چسبندگی عصب پرونئال در سر نازک نی : عصب پرونئال ، شاخه ای از عصب سیاتیک است که منجر به انجام حرکت و ایجاد حس در ناحیه ساق و کف پا می شود. این نوع چسبندگی عصب سبب بروز درد ، عدم توانایی در بلند نمودن پا و افتادگی پا خواهد شد.
سندرم تونل تارسال : سندرم تونل تارسال در اثر گیر افتادگی مچ پا ایجاد می گردد.
چسبندگی عصب پلانتار : این نوع چسبندگی عصب ، به فشرده شدن شاخه های عصب قوس داخلی پااطلاق می گردد.
چسبندگی عصب خلفی بین استخوانی ساعد : این نوع چسبندگی عصب ، یکی از اعصاب گذرنده از آرنج را تحت تاثیر قرار داده و منجر به افتادگی و ضعف انگشتان دست می شود.
درمان بیماری چسبندگی عصب
عدم انجام حركات تكراري : فرد مبتلا به این عارضه می بایست از انجام حركات تكراري پرهیز کند. همچنین از ابزاری که باعث ایجاد حالت لرزشي در دست می شوند نیز باید خودداری کند ، زیرا می تواند منجر به تشدید علايم بیماری و حتی خود بيماری شود.
تصحيح وضعيت نشستن در هنگام كار : فرد مبتلا به این بیماری باید نحوه نشستن خود را تصحیح نماید.
استفاده از مچ بند ( اسپلينت ) : در صورت مشاهده علائم بیماری چسبندگی عصب ، استفاده از مچ بند مخصوص به خصوص در سه ماه اول بسیار موثر است.
استفاده از داروها: مصرف برخی داروها بنا به صلاحدید پزشک متخصص می تواند در درمان چسبندگی اعصاب موثر باشد.
موارد زیر نیز از دیگر راه های درمان چسبندگی عصب دست می باشند.
تزريق كورتيكو استروئيد
مداليتي ها
اولتراسوند
ليزر
چه ورزش هایی در درمان چسبندگی عصب موثر هستند؟
ورزشها میتوانند به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای کمک به درمان چسبندگی عصب مؤثر باشند. خم و کشیده کردن عضلات می تواند انعطافپذیری و جریان خون را افزایش دهد. تمرینات قدرتی از قبیل وزنهبرداری و تمرینات ترکیبی، عضلات را تقویت کرده و فشار را از روی عصبها کاهش میدهد. تمرینات تعادل و پایداری به تقویت عضلات و بهبود تعادل کمک میکنند. همچنین یوگا، پیلاتس و شنا نیز به عنوان ورزش های هوازی انعطافپذیری و عملکرد عضلات را تقویت میکنند و باعث بهبود شرایط عصب ها می شوند. با این حال، قبل از شروع هر برنامه ورزشی، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا برنامه ای مناسب برای وضعیت شما ترتیب داده شود. انجام مداوم تمرینات مناسب و درمانهای پزشکی میتواند بهبود قابل توجهی در درمان چسبندگی عصب داشته باشد.
چه زمانی باید برای این مشکل به پزشک مراجعه کنیم؟
خود مراقبت های که شامل استراحت کافی و مصرف مسکن هایی که بدون نسخه می توان تهیه کرد، از جمله راه هایی هستند که می توانند در رفع و کنترل کردن علائم ذکر شده، به کمک شما بیایند. زمانی باید به پزشک مراجعه کنید که علائم وجود چسبندگی برای ۷ روز یا بیشتر در بدن شما وجود داشتند و برطرف نشدند.
ایا استفاده از توپ اسفنجی برای بهبود چسبندگی عصب دست صحیح است