درمان آرتروز مفاصل

محل قرارگیری دو استخوان در کنار هم مفصل نام دارد ، مفصل باعث حرکت بخش های مختلف بدن می شود و به دلیل کششی که عضلات به مفاصل وارد می نمایند حرکت استخوان ها در مفصل اتفاق می افتد. محلی که انتهای دو استخوان در آن جا به هم متصل می شوند توسط پرده بافتی محکمی پوشانده شده است که به کپسول مفصلی موسوم است. در اطراف این کپسول ، نوارهای بافتی محکمی وجود دارند که به آن ها لیگامان یا رباط گفته می شود و وظیفه آن ها پایدار کردن مفصل می باشد.انتهای استخوان ها در ناحیه ای که در کنار یکدیگر قرار می گیرند توسط غضروف که نوعی بافت سخت اما صاف و منعطف است پوشانده می شود.شما در این مقاله با راه های درمان آرتروز مفاصل که یک بیماری پیشرونده و مزمن است آشنا خواهید شد. دکتر امیر فرزام پور بهترین متخصص طب فیزیکی کرج می توانند در درمان این مشکل به شما کمک کنند.

علت زمینه ساز بروز آرتروز مفصل

به طور کلی به دلیل انجام فعالیت های بدنی ، مفاصل بدن همواره در معرض اصابت ضربه قرار دارند.ضربات وارده به مفاصل ، منجر به بروز صدمات مفصلی می گردند ، البته خود بدن تا حدودی قادر به ترمیم این آسیب ها می باشد.از این رو می توان گفت که مفاصل بدن در طول زندگی مدام در یک پروسه آسیب و ترمیم قرار دارند.لازم به ذکر است که در برخی موارد ، میزان صدمات وارده به مفاصل به قدری شدید است که بدن ، قدرت ترمیم آن را ندارد یا این که بنا به علل مختلفی قدرت ترمیم بدن ، دچار کاهش می شود ؛ به گونه ای که حتی قادر به ترمیم صدمات معمول نیز نمی باشد. بنابراین در چنین مواردی ، مفاصل تدریجا رو به زوال رفته و این موضوع زمینه ساز پیدایش آرتروز می گردد.

پیدایش آرتروز

در بیماری آرتروز در وهله اول ، سطح غضروف لایه لایه می گردد. با هر آسیب وارده به مفصل ، بخشی از غضروف از بین می رود تا جایی که به مرور زمان غضروف ، ضخامت خود را از دست داده و نازک می شود.این اتفاق منجر به تولید استخوان اضافه در مجاورت سطح مفصل می شود و بیانگر آغاز ساییدگی مفاصل می باشد.کاهش ضخامت غضروف در رادیولوژی به شکل کاهش فاصله مفصلی مشاهده می گردد.لازم به ذکر است که در نواحی اطراف استخوان طرفین مفصل ، به تدریج یکسری استخوان های اضافی یا اصطلاحا Osteophytis ساخته می شود که در رادیوگرافی مفصل قابل رویت هستند.پس از این مرحله ، بافت سینوویال مفصل دچار تورم می گردد که در اصطلاح پزشکی به آن Synovitis گفته می شود.به مرور زمان ، استخوان زیر غضروف قوام یافته و محکم می شود که اصطلاحا به آن عاجی شدن استخوان می گویند.در نهایت با پیشرفت بیماری آرتروز ، کیست هایی استخوانی در ناحیه استخوان زیر غضروف ایجاد می گردد.

علائم بیماری آرتروز مفاصل

با توجه به نوع آرتروز ؛ علائم و نحوه بروز آن ، متفاوت خواهد بود.

علائم و نشانه های بیماری آرتروز ، ممکن است به صورت تدریجی یا به طور ناگهانی نمود یافته و پدیدار گردند.

به طور کلی چنانچه با هر یک از علائم زیر روبرو شدید ، حتما جهت بررسی های لازم به متخصص طب فیزیکی کرج مراجعه فرمایید.

1. تورم مفصل : در بعضی از انواع آرتروز ، پوست روی موضع مورد نظر ( مفصل آسیب دیده ) سرخ شده و متورم می گردد.
2. درد مفصل : بروز درد از مهم ترین علائم هشدار دهنده بیماری آرتروز می باشد که میزان آن در برخی موارد ممکن است ثابت بوده و در پاره ای موارد می تواند ، متغیر باشد.
3. اختلال در حرکت مفصل : از دیگر نشانه ها و علائم آرتروز ، می توان به دردناک شدن مفاصل در هنگام حرکت و برخاستن از روی صندلی اشاره کرد.
4. سفتی و خشکی مفصل : یکی از رایج ترین علائم بیماری آرتروز ، خشکی مفصل می باشد ؛ به طوری که افراد مبتلا به این بیماری غالبا در هنگام برخاستن از خواب ، به دنبال رانندگی طولانی و در پی نشستن های طولانی با آن مواجه می گردند.

تشخیص بیماری آرتروز

تشخیص آرتروز مفاصل ، در وهله اول نیازمند معاینه بالینی بیمار توسط پزشک متخصص طب فیزیکی خوب در کرج می باشد ؛ پس از آن پزشک جهت تشخیص دقیق بیماری ، انجام روش های تصویر برداری ؛ از قبیل رادیوگرافی و ام آر آی را درخواست می نماید.

چه مواردی ریسک ابتلا به آرتروز را افزایش می دهند ؟

پیش از هر چیز در ابتدا لازم به ذکر است که برخی از علل تشدید کننده احتمال ابتلا به بیماری آرتروز ، اصلاح پذیر بوده و در مقابل ، برخی دیگر قابل اصلاح نمی باشند و در نتیجه ریسک ابتلا به آرتروز را تشدید می کنند.

از فاکتورها و پارامترهای موثر در ابتلا به آرتروز که غیر قابل اصلاح هستند ، می توان به موارد ذیل اشاره کرد :

• سن : بالا رفتن سن ، از مهم ترین مواردی است که ریسک ابتلا به این بیماری را دوچندان می کند.
• جنسیت : بیماری آرتروز در بین خانم ها به مراتب بیشتر از آقایان ، شایع است و می توان گفت حدودا ۶۰ درصد از مبتلایان به این بیماری را خانم ها تشکیل می دهند.
• علل ژنتیکی : برخی ژن های خاص وجود دارند که ریسک ابتلا به آرتروز را تشدید می کنند.

عوامل افزاینده احتمال ابتلا به آرتروز که اصلاح پذیر می باشند ، عبارتند از :

• آسیب دیدگی مفاصل : آسیب های مفصلی ؛ از عوامل ایجاد کننده آرتروز مفاصل به شمار می رود.
• عفونت : در برخی موارد ، آرتروز و تورم مفاصل ؛ در اثر آلوده شدن مفاصل توسط عوامل میکروبی پدید می آید.
• اضافه وزن : چاقی و بالا بودن وزن ؛ از جمله مواردی است که منجر به پیدایش بیماری آرتروز شده و در صورت وجود این بیماری نیز سبب پیشروی آن می گردد.
• حرفه : برخی شغل ها ؛ نظیر شغل هایی که مستلزم خم شدن زانو هستند ، می توانند ریسک ابتلا به بیماری آرتروز را تشدید کنند.

راه های درمان آرتروز مفاصل

روش های درمان آرتروز مفاصل عبارتند از :

• متعادل نگه داشتن وزن و تغییر در روش زندگی

  • از انجام ورزش هایی که نیاز به دویدن و پرش دارند خودداری نمایید.
  • جهت فشار نیاوردن به زانو از توالت های فرنگی به جای توالت سنتی استفاده نمایید.
  • برای پیشگیری از پیشرفت بیماری از پیاده روی در سطوح شیبدار و سربالایی اجتناب نمایید.
  • حتی الامکان از دو زانو و چهار زانو نشستن خودداری کرده و جهت نشستن از صندلی استفاده کنید و به منظور خوابیدن روی تختخواب استراحت نمایید.

•  نرمش

افراد مبتلا به این عارضه می توانند از طریق نرمش عضلات اطراف زانو را تقویت نمایند ، زیرا نرمش منجر به افزایش کش آمدن لیگامان ها و کپسول مفصلی و عضلات اطراف زانو می شود و به این ترتیب دامنه حرکات زانو افزایش افزایش یافته و درمان آرتروز مفاصل ، محقق می گردد.

• دارو درمانی

قاعدتا داروهای تجویزی برای هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است ، اما به طور عمده ، داروهای ضد التهابی مهمترین داروهایی هستند که جهت کنترل این بیماری به کاربر می روند. میزان دز مصرفی داروها بستگی به شدت درد دارد.

داروی دیگری که منجر به کنترل این بیماری می شود هیالورونیک اسید می باشد که معمولا به صورت تزریق داخل مفصلی مورد استفاده قرار می گیرد.

لازم به ذکر است که نباید این داروها را به طور همزمان با داروهای رقیق کننده خون استفاده نمود.

• جراحی

در صورتی که توسط هیچ یک از روش های غیرجراحی ، آرتروز مفصل درمان نپذیرد ، ممکن است بنا به تشخیص  بهترین پزشک متخصص طب فیزیکی کرج درمان از طریق جراحی انجام گیرد.

پیشگیری از آرتروز مفاصل

• خودداری از انجام حرکات ناگهانی و شدید
• پرهیز از نشستن به صورت چهار زانو دو زانو
• رژیم غذایی مناسب شامل مصرف انواع میوه ها و سبزیجات تازه ، غلات سبوس دار و ماهی
• استفاده از کفش های مناسب و همچنین متناسب با اندازه پا
• پرهیز از تغییر ناگهانی فعالیت هایی که ممکن است منجر به آسیب زانو شوند.
• پیاده روی روزانه در حدی که سبب زانو درد نشود.

تعویض مفصل زانو در بیماران دیابتی

از جمله بیماری هایی که با درد همراه است و انجام برخی فعالیت ها از جمله راه رفتن را با سختی هایی همراه می کند به آرتریت و التهاب مفصل می توان اشاره نمود. در شرایطی که بیمار به آرتریت زانو دچار باشد ، توصیه  به انجام تعویض مفصل زانو می شود. تعویض مفصل زانو در افرادی که به بیماری دیابت دچار هستند ، مسئله بسیار مهمی است ، زیرا بیشتر این افراد به مشکلاتی مانند آرتریت دچار هستند که در نهایت مجبور به جراحی می شوند. بیماری دیابت با افزایش قند خون همراه بوده و مشکلاتی در سیستم عصبی ، ایمنی و عروقی ایجاد می کند. متاسفانه آمار مبتلایان این بیماری هر ساله رو به افزایش است و افرادی که قند خون بالایی دارند و یا به دیابت دچار هستند ، لازم است سطح قند خونشان کنترل شده تا به این ترتیب بتوان از عوارض ناشی از این جراحی پیشگیری نمود. این بیماران بیشتر در معرض لخته شدن خون و ترمبوز ، عفونی شدن زخم بعد از جراحی ، شل شدن مفصل و شکستگی پروتز هستند ؛ به همین دلیل لازم است با رعایت رژیم غذایی ، ورزش کردن قند خون خود را کنترل نمایند. تقویت سیستم ایمنی قبل از جراحی از جمله مواردی است که این افراد باید نسبت به آن توجه ویژه ای داشته باشند.

آیا احتمال بروز عوارض در جراحی و تعویض مجدد مفصل زانو وجود دارد ؟

هر نوع عمل جراحی ممکن است با برخی عوارض مثل عفونت ، لخته شدن خون در پاها ، خونریزی و غیره همراه باشد که این عارضه ها در تعویض مجدد مفصل زانو نیز شایع است. از دیگر عوارض جدی این جراحی به موارد زیر می توان اشاره نمود :

1. عفونت زانو
2. آسیب دیدن رباط ها و تاندون های اطراف زانو
3. در رفتگی پروتز
4. آسیب دیدن رگ های خونی اطراف زانو
5. کاهش دامنه حرکتی زانو
6. احساس درد و سفتی شدید