ساییدگی مفصل یا آرتروز

ساییدگی مفصل یا آرتروز چیست ؟

ساییدگی مفصل یا آرتروز ؛ در حقیقت به معنای تخریب سطح مفصل بوده که با درد ، محدودیت در دامنه حرکات و گاها تغییر شکل مفصل ؛ همراه است. ( متخصص طب فیزیکی کرج )

آناتومی مفصل

به محل قرارگیری دو استخوان در جوار یکدیگر ، مفصل اطلاق می گردد. مفصل ، سبب حرکت قسمت های مختلف بدن نسبت به هم می شود.

امتداد استخوان ها در نقطه ای که به وسیله مفصل به یکدیگر متصل می شوند ، توسط یک پرده بافتی مستحکم ؛ تحت عنوان کپسول مفصلی ، پوشانده شده است.

نوارهای بافتی مستحکمی نیز در اطراف این کپسول مفصلی واقع شده اند که رباط یا لیگامان نامیده می شوند و موظف به پایدار کردن مفصل می باشند.

انتهای استخوان ها در محلی که به هم متصل می گردند ، با غضروفی سخت پوشیده شده است.

حال آن که تحلیل و فقدان غضروف و نیز پیدایش استخوان های اضافه در مجاورت سطح مفصل ؛ از جمله علائم و نشانه های بیماری آرتروز به شمار می رود.

البته بیماری آرتروز یا ساییدگی مفاصل ، علائم دیگری نیز به همراه دارد که در ادامه مقاله به آن ها پرداخته شده است.

علت بروز بیماری آرتروز

به طور کلی مفاصل بدن ؛ بویژه غضروف مفصلی ، به دنبال امور و فعالیت هایی که در طول روز انجام می گیرند ؛ در معرض ضربه و آسیب قرار دارد که بدن به طور طبیعی تا مراحلی ، قادر به ترمیم این آسیب ها می باشد ؛ به نحوی که می توان گفت مفاصل بدن در طول حیات خود ، به طور مداوم در یک سیکل آسیب و ترمیم قرار دارند.

توجه داشته باشید در برخی موارد ، شدت آسیبی که بر مفصل وارد می گردد ؛ خارج از آستانه قدرت ترمیم بدن بوده و در نتیجه بدن ، توانایی ترمیم آن را نخواهد داشت.

همچنین گاهی اوقات نیز قدرت ترمیم بدن بنا به علل مختلفی دچار کاهش شده و از این رو حتی قادر به ترمیم آسیب های معمولی نیز نخواهد بود.

در چنین مواردی ، تدریجا غضروف مفصلی تضییع شده و این امر ، دالّ بر آغاز آرتروز می باشد.

انواع ساییدگی مفصل یا آرتروز

به طور کلی دو نوع آرتروز وجود دارد که عبارتند از :

1. ساییدگی اولیه مفصل : این نوع از آرتروز ، غالبا در افرادی که بیش از ۵۰ سال سن دارند نمود یافته و در مفاصلی پدید می آید که پیشتر سالم بوده اند. لازم به ذکر است که ساییدگی اولیه مفصل ، عمدتا جزئی بوده و تنها در ۱۰ درصد موارد ممکن است تشدید گردد.
2. ساییدگی ثانویه مفصل : این نوع از آرتروز ، غالبا در افراد جوان مشهود است و معمولا افرادی با آن مواجه خواهند بود که قبلا مفصل شان صدمه دیده و این امر منجر به پیشروی آرتروز در آن ها شده است.

توجه داشته باشید که ساییدگی مفصل یا آرتروز ؛ عموما مفاصل زانو ، ران ، کمر و انگشت را درگیر می کند.

علائم ساییدگی مفصل یا آرتروز

از مهم ترین علائم ساییدگی مفصل یا آرتروز ، می توان به موارد ذیل اشاره داشت :

• درد : به دنبال ساییدگی مفصل ، به تدریج شاهد بروز درد در مفصل خواهیم بود که به مرور زمان بر وسعت آن افزوده می شود.

اگرچه در مراحل ابتدایی ساییدگی مفاصل ، با استراحت کردن می توان به کاهش درد مفصل ؛ کمک کرد ؛ اما لازم به ذکر است که با تشدید این مشکل ، قاعدتا فرد در حین استراحت نیز با احساس درد ؛ روبرو خواهد بود.

• خشکی و محدودیت حرکت مفصل : به طور معمول خشکی مفصل در بیماران مبتلا به آرتروز ، صبح ها بیشتر احساس شد و تدریجا و در طول روز کاهش می یابد.

قابل ذکر است که خشکی ناشی از بیماری آرتروز ، به مراتب سریع تر از خشکی ناشی از  روماتیسم مفصلی ؛ بهبود می یابد.

• تورم مفصل : تورم مفصل ؛ از علائم آرتروز می باشد که غالبا با قرمزی و گرم شدن مفصل همراه است.
• بزرگ تر شدن مفصل : به طور معمول ، مفصل مبتلا به ساییدگی ؛ به مرور زمان بزرگ تر می شود که این مسئله از تغییر شکل رشد استخوان های اطراف مفصل ، نشأت می گیرد.

لازم به ذکر است گاهی اوقات ؛ مفصل مبتلا به آرتروز ، با تغییر شکل مواجه خواهد شد ؛ تا جایی که به عنوان مثال به دنبال آرتروز زانو ، ممکن است با پرانتزی شدن حالت زانوها روبرو شویم.

• اختلال در راه رفتن : یکی دیگر از علائمی که در پی ساییدگی مفصل یا آرتروز زانو و ران ، ممکن است رخ دهد ؛ حالت لنگش در حین راه رفتن می باشد ، به طوری که اغلب افراد مبتلا به آرتروز زانو ، در هنگام راه رفتن ممکن است زمین بخورند.

افرادی که با آتروز یا ساییدگی مفصل مواجه هستند ، جهت درمان آرتروز مفاصل باید به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنند. دکتر امیر فرزام پور متخصص طب فیزیکی کرج از برجسته ترین پزشکان این حوزه در استان البرز می باشند که شهروندان محترم کرجی می توانند با طیب خاطر به مطب ایشان رجوع فرمایند.